BERKELEY – Het afgelopen decennium is niet vriendelijk geweest voor het neoliberalisme. Nu veertig jaar deregulering, financialisering en mondialisering geen welvaart hebben gebracht voor iedereen behalve de rijken, lijken de Verenigde Staten en andere westerse liberale democratieën het neoliberale experiment achter zich te hebben gelaten en het industriebeleid opnieuw te hebben omarmd. Maar het economische paradigma dat ten grondslag lag aan Thatcherisme, Reaganomics en de Washington Consensus leeft nog steeds voort op ten minste één plaats: de pagina’s van de Economist.
Een recent essay over Amerika’s ‘verbazingwekkende economische prestaties’ is daar een goed voorbeeld van. Na een oproep aan moedeloze Amerikanen om blij te zijn met het ‘verbluffende succesverhaal’ van hun land, gaan de auteurs nog neerbuigender te werk: ‘Hoe meer Amerikanen denken dat hun economie een probleem is dat moet worden opgelost, des te groter de kans is dat hun politici er de komende dertig jaar een puinhoop van zullen maken.’ Terwijl ze erkennen dat ‘de openheid van Amerika’ bedrijven en consumenten welvaart bracht, merken de auteurs ook op dat voormalig president Donald Trump en huidig president Joe Biden ‘zich tot het protectionisme hebben bekeerd.’ Subsidies, zo waarschuwen ze, kunnen op de korte termijn de investeringen bevorderen, maar ‘verankeren verkwistend en ontwrichtend lobbywerk.’ Om problemen als de opkomst van China en de klimaatverandering aan te pakken, moeten de VS ‘zich herinneren wat de motor is geweest van hun lange en succesvolle staat van dienst.’
Zoals gewoonlijk brengt de Economist zijn verering voor het neoliberale dogma met de schijnheiligheid en zekerheid van een ware gelovige. Amerikanen moeten gaan zitten, hun mond houden en de catechismus opdreunen: ‘De markt geeft, de markt neemt: gezegend zij de naam van de markt.’ Twijfelen dat de huidige problemen van de Amerikaanse economie worden veroorzaakt door iets anders dan een interventionistische, hoogmoedige overheid is afvalligheid. Maar wat mij, als economisch historicus, de adem benam was de conclusie van het essay, waarin de naoorlogse welvaart van Amerika wordt toegeschreven aan de verering van de Mammon der Onrechtvaardigheid (beter bekend als het laissez-faire kapitalisme).
BERKELEY – Het afgelopen decennium is niet vriendelijk geweest voor het neoliberalisme. Nu veertig jaar deregulering, financialisering en mondialisering geen welvaart hebben gebracht voor iedereen behalve de rijken, lijken de Verenigde Staten en andere westerse liberale democratieën het neoliberale experiment achter zich te hebben gelaten en het industriebeleid opnieuw te hebben omarmd. Maar het economische paradigma dat ten grondslag lag aan Thatcherisme, Reaganomics en de Washington Consensus leeft nog steeds voort op ten minste één plaats: de pagina’s van de Economist.
Een recent essay over Amerika’s ‘verbazingwekkende economische prestaties’ is daar een goed voorbeeld van. Na een oproep aan moedeloze Amerikanen om blij te zijn met het ‘verbluffende succesverhaal’ van hun land, gaan de auteurs nog neerbuigender te werk: ‘Hoe meer Amerikanen denken dat hun economie een probleem is dat moet worden opgelost, des te groter de kans is dat hun politici er de komende dertig jaar een puinhoop van zullen maken.’ Terwijl ze erkennen dat ‘de openheid van Amerika’ bedrijven en consumenten welvaart bracht, merken de auteurs ook op dat voormalig president Donald Trump en huidig president Joe Biden ‘zich tot het protectionisme hebben bekeerd.’ Subsidies, zo waarschuwen ze, kunnen op de korte termijn de investeringen bevorderen, maar ‘verankeren verkwistend en ontwrichtend lobbywerk.’ Om problemen als de opkomst van China en de klimaatverandering aan te pakken, moeten de VS ‘zich herinneren wat de motor is geweest van hun lange en succesvolle staat van dienst.’
Zoals gewoonlijk brengt de Economist zijn verering voor het neoliberale dogma met de schijnheiligheid en zekerheid van een ware gelovige. Amerikanen moeten gaan zitten, hun mond houden en de catechismus opdreunen: ‘De markt geeft, de markt neemt: gezegend zij de naam van de markt.’ Twijfelen dat de huidige problemen van de Amerikaanse economie worden veroorzaakt door iets anders dan een interventionistische, hoogmoedige overheid is afvalligheid. Maar wat mij, als economisch historicus, de adem benam was de conclusie van het essay, waarin de naoorlogse welvaart van Amerika wordt toegeschreven aan de verering van de Mammon der Onrechtvaardigheid (beter bekend als het laissez-faire kapitalisme).